Sợ hãi — Tham Lam — Cân bằng. 33rd Gift
Hy vọng các bạn đã đọc xong cuốn sách của tôi và ít nhiều hiểu được phần nào ý tưởng mà tôi muốn truyền đạt tới các bạn.
Xin lỗi các quý độc giả vì sự chậm trễ của món quà, vì những ý tưởng của tôi cần phải được trình bày và đưa ra với những người tin tưởng mình một cách thận trọng nhất.
Ít nhiều tất cả các bạn đều đã và đang đầu tư tới crypto hay chứng khoán. Nên bài biết này tôi sẽ tập trung ví dụ về một khía cạnh đầu tư, để từ đó các bạn có thể hình dung cách cụ thể và rút ra được những bài học không chỉ trong đầu tư mà còn đối với mọi khía cạnh của cuộc sống.
Tham lam và sợ hãi. Đó chính là 2 điều căn bản nền tảng để hình thành nên biểu đồ giá của bất kỳ loại hàng hóa sản phẩm nào trên thị trường. Nhưng điều mà hầu hết chúng ta vướng phải đó chính là sự mất cân bằng giữa hai thái cực này, thời gian vừa qua mà các bạn được trải nghiệm đó chính là 2 trạng thái phấn khích cực độ và sợ hãi cực độ.
Pam mạnh thì tự tin chửi sếp, đòi nghỉ việc, muốn fuck cả thế giới =))
Dump mạnh thì rén lại, khóc lóc, sợ đến ỉa cả ra quần…=))
Nếu bạn đắm chìm sâu vào hai thái cực này, đó chắc chắn sẽ là điều khiến chúng ta đau đớn và bỏ cuộc.
Sợ hãi
Nếu đặt thời điểm của bạn vào thời kỳ những năm 90s của thế kỷ 18, thời điểm ngay sau khi xảy ra cuộc Đại khủng hoảng 1929–1930 và tiếp theo đó là Thế chiến thứ II những năm 45, liệu bạn có dám đầu tư tiền của mình vào chứng khoán hay bất kỳ sản phẩm tài chính nào?
Peter Lynch nhà đầu tư huyền thoại bên cạnh những tên tuổi lớn của phố Wall, nếu bạn không biết đến ông thì đó là một thiếu sót vì những triết lý đầu tư đơn giản nhưng khôn ngoan của ông đã biến khoản tiền 18 củ biden ban đầu thành 14 tỏi giúp ông nghỉ hưu sớm.
Trong một bài chia sẻ của mình vào năm 1997 của ông có liên quan tới nỗi lo âu và trầm cảm sợ hãi khi đầu tư:
“There’s always something to worry about” Peter Lynch
“Sẽ luôn có những thứ để chúng ta lo lắng”
Peter Lynch kể lại khoản thời gian thời niên thiếu của ông vào những năm 50 của thế kỷ 20, có một “Lý thuyết lớn” vào thời kỳ đó nói rằng cuộc Đại khủng hoảng xảy ra vào những năm 29–30 xảy ra do thị trường chứng khoán sụp đổ, Lynch nói rằng lý thuyết đó là hoàn toàn sai lầm khi thời điểm đó chỉ dưới 1% người Mỹ lúc bấy giờ là sở hưu cổ phiếu, một số lượng rất ít.
Bạn có thể thấy trong khoảng những năm 1950 có khoảng 10 lần xảy ra suy thoái, Đại khủng hoảng 1929 là một trong sốđó nhưng diễn ra dài và gây ra hậu quả lớn nhất, con người vào thời điểm những năm 50s không muốn mua cổ phiếu vì họ lo sợ có thêm một cuộc Đại khủng hoảng nữa (The next Great Depression) và họ cực kỳ lo sợ về chiến tranh đặc biệt war hạt nhân do dư âm của cuộc thế chiến thứ 2 vẫn còn thực sự ám ảnh, người ta sẵn sàng xây boongke, tích trữ đồ đông lạnh và súng đạn…để đề phòng cho những gì có thể xảy ra.
Thực tế nếu quan sát biểu đồ có thể thấy những năm 50s là thập kỷ tốt nhất sau khi Đại khủng hoảng xảy ra đối với chứng khoán khi nó vượt đỉnh và tăng trưởng mạnh mẽ, mặc cho Chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu từ khoảng năm 1939 và chấm dứt vào năm 1945, những năm sau đó thị trường vẫn tiếp tục đi lên (hình dưới), trái ngược hoàn toàn với những mong đợi về những điều tồi tệ và nỗi lo sợ của họ vào thời điểm đó.
Nỗi lo sợ về những cuộc khủng hoảng có thể xảy ra trong tương lai là những điều mà những chuyên gia tài chính luôn muốn cố gắng dự báo để tránh những đau đơn và mất mát trong đầu tư, mọi thứ liên quan nhạy cảm đều có thể trở thành công cụ dự báo cho khủng hoảng.
Peter Lynch kể lại rằng khoảng thời gian giá dầu tăng từ 4$ lên 40$, những chuyên gia cảnh báo nó có thể lên tới 100$ mọi quốc gia trên thế giới sẽ phá sản, ngân hàng phá sản, và chúng ta sẽ có một cuộc Đại khủng hoảng xảy ra một lần nữa, thị trường sẽ sụp đổ, nhưng trong vòng 2 năm giá dầu ở mức 14$ và các chuyên gia lại một lần nữa dự báo rằng khi nó về 4$ chúng ta sẽ có Đại khủng hoảng…
Hãy nhớ rằng bối cảnh của Lynch phát biểu là vào năm 1997 quay ngược lại thời gian trước đó, con người lo sợ mọi thứ sẽ là nguyên nhân của sự sụp đổ như: chiến tranh, dịch bệnh, nguồn cung tiền tệ tăng quá nhanh, thậm chí bơm tiền chậm cũng lo sợ về sự sụp đổ, lo sợ đối với Nhật Bản mua quá nhiều bonds của Mỹ, chỉ số Niken của Nhật rơi từ 40k về 16k người ta cũng lo sợ Nhật bản sẽ sụp đổ và sẽ có Đại khủng hoảng…Lynch nói rằng thâm chí người Mỹ thời điểm đó đêm đến còn cầu nguyện cho Nhật bản tránh được sự sụp đổ để khỏi ảnh hưởng tới mình=.=
Đây là đoạn mà tôi thích nhất, rất đúng với ý tưởng của tôi khi Lynch nói rằng: con người càng về già họ sẽ càng có nhiều nỗi lo âu hơn, và điều ông cảm thấy thực sự có giá trị là những nhà đầu tư trẻ họ không nên lo lắng hay được nghe về bất kỳ cuộc khủng hoảng nào…hãy hỏi bất kỳ một đứa trẻ 7 tuổi nào về nguồn cung tiền thực sự tăng lên như thế nào, hay thế nào là một đường cong lợi tức dự báo… chúng thực sự không cần biết đến và chúng luôn có một kỳ vọng về tương lai vô cùng lớn trong khoảng thời gian 20 năm tiếp theo. Đó thực sự là những điều bạn nên làm.
Hãy nhìn vào thời điểm hiện tại, mọi thứ có giống với những gì mà Peter Lynch nói vào những thập kỷ trước đó rất lâu….bạn có thể nghe thấy câu nói “cơ bạc đãi chiếu mới”, những người mới vào thị trường thường kiếm được lợi nhuận, nhưng ngay sau đó thị trường sẽ biến tất cả những người mới thành những chuyên gia phân tích kinh tế vi lẫn vĩ mô, những chuyên gia phân tích portfolio, phân tích hành vi, phân tích on chain, off chain, tất cả đều thành các thánh về chỉ số, chỉ báo, họ thậm chí hiểu hành động của Fed còn hơn hành động của bản thân… càng về sau nỗi lo sợ và làm phức tạp vấn đề lên càng vây bám những nhà đầu tư và khiến họ thua lỗ và rời bỏ thị trường trong tiếc nuối.
Hành vi và tâm lý con người không đổi suốt 25000 năm, chu kỳ tham lam sợ hãi luôn diễn ra suốt chiều dài lịch sử, giống với quá khứ, chúng ta lo sợ mọi thứ nhạy cảm có thể xảy ra dẫn đến sự sụp đổ của thị trường, nào là Covid, nào là cúm khỉ, chiến tranh Ukraina, chiến tranh WWIII, chiến tranh TQ Đài loan, lạm phát cao, Fed tăng lãi suất, Mỹ vỡ nợ, Nhật bản vỡ nợ, bất động sản TQ vỡ…tất cả những điều trên có lẽ đều khiến người ta lo lắng và sống trong sợ hãi suốt từ thời kỳ sau cuộc khủng hoảng 2008 và sau tháng 3 2020.
Đã có rất nhiều các nhà dự báo về sự sụp đổ của thị trường tài chính trong suốt giai đoạn từ 2007 cho đến hiện tại , nổi tiếng nhất phải kể đến những cái tên như: Thầy bà Robert Kiyosaki, thánh mõm Peter Shiff, chuyên gia dự báo Harry Dent, và thánh call Bitfuck Dan Pena về Zero, và Sven Henrich
Nếu bạn Follow thầy Kiyo khi ổng nói về thị trường, tâm lý của bạn có bị ảnh hưởng ko? Thực tế thị trường luôn tăng trưởng trong suốt hơn 10 năm cho tới hiện tại. Tôi dám chắc rất nhiều người bỏ lỡ đi cơ hội do sự e ngại và lo sợ. Thị trường tăng trưởng là thời điểm dễ kiếm tiền và kiếm nhiều nhất so với việc bạn cố gắng beat market và short thị trường.
Minh triết nằm ở sự đơn giản, có lẽ hiếm có nhà đầu tư nào bước vào thị trường với sự kỳ vọng cao và biết ít về mọi thứ như những đứa trẻ, tâm lý của chúng là điều mà Peter Lynch muốn hướng tới. Kỳ vọng của chúng về tương lai là luôn tươi sáng trong khoảng 10–20 năm tiếp theo.
Thực sự khi nhìn vào những gì diễn ra, khi bạn đầu tư trong vòng 20–30 năm, sự bơm tiền vô hạn của chính phủ sẽ xóa tan mọi thất bại thua lỗ mà bạn hứng chịu trong khoảng thời gian ngắn hạn 2–3 năm. Khi nhìn vào biểu đồ thứ nhất bạn sẽ thấy nó chính là up only, mọi cuộc khủng hoảng xảy ra đều có thể được coi là những pha điều chỉnh cho một cuộc đua dài. Tất cả các chia sẻ của tôi từ trước tới nay đều hướng tới điều nhất quán đó, nó không phải là thứ mới mẻ, vì tất cả các huyền thoại đầu tư đều làm vậy. Khoảng thời gian mà Warren Buffett đầu từ một doanh nghiệp thường kéo dài trong cả sự nghiệp đời người, ông thường nắm giữ cổ phiếu trong suốt 20–30 năm.
Warren Buffett nói 1 lựa chọn đơn giản trong cuộc sống tách những người dũng cảm nhất ra khỏi phần còn lại đó chính là nỗi sợ hãi.
“Sợ có làm ae giàu đc không?” — A7
Tôi cũng đã từng chia sẻ trên group tele của mình rằng, thế hệ của những người trẻ chúng ta chính là thời điểm để phá bỏ ảo tưởng và phá bỏ đi chuỗi xiềng xích gắn liền vào hệ tư tưởng và ý chí của chúng ta từ thế hệ này qua thế hệ khác, nếu chúng ta không thay đổi chắc chắn con cháu chúng ta sẽ đi theo vết xe đổ của cha ông.
Sau này tôi và các sẽ dạy con cái của mình điều gì? Chắc chắn đó sẽ không phải là những điều thông thường mà chúng ta đã từng được học.
Do not fear!
Fear is the Mindkiller!
Trong cuốn sách của tôi có riêng một chapter để nói về sự sợ hãi. Nếu quan sát thời điểm này, bạn có thể cảm nhận được mức độ sợ hãi của công chúng với thế giới bên ngoài là khá lớn.
Manly P Hall là một trong những nhà thần học và huyền bí học mà tôi kính trọng và yêu thích nhất, trong cuốn sách của tôi có trích dẫn rất nhiều triết lý và nghiên cứu về thần bí học của ông. Ông có nói quan điểm của mình về sự nô lệ về mặt tinh thần bằng công cụ sợ hãi.
“To repress rebellion is to maintain the status quo, a condition which binds the mortal creature in a state of intellectual or physical slavery.But it is impossible to chain man merely by slaving his body; the mind also must be held, and to accomplish this, fear is the accepted weapon. The common man must fear life, fear death, fear God, fear the Devil, and fear most the overlords, the keepers of his destiny.” - Manly P. HallĐể trấn áp sự nổi loạn là phải duy trì hiện trạng, đó là điều kiện ràng buộc sinh vật phàm trần trong tình trạng nô lệ về trí tuệ hoặc thể chất.Nhưng không thể xích con người chỉ bằng cách nô lệ thân thể; tâm trí cũng phải được giữ vững, và để đạt được điều này, sợ hãi là vũ khí được chấp nhận. Người bình thường phải sợ sống, sợ chết, sợ Chúa, sợ quỷ, và sợ hầu hết các chúa tể, những người giữ vận mệnh của mình.
Hãy nhìn vào một ví dụ điển hình của việc dùng fear làm công cụ để trấn áp, đó là dịch bệnh Covid, một còn virus vô hình nhưng đủ để làm người ta ngoan ngoãn nghe lời tiêm chủng vài ba lần trong vòng vài tháng mà không cần thử nghiệm hay đặt bất kỳ câu hỏi gì liên quan tới tác dụng phụ của sức khỏe.
Tôi vẫn còn nhớ trong tủ thuốc của nhà mình còn 2–3 chai xịt sát khuẩn loại to, chục chiếc kit test covid, và một đống thuốc xông xịt mũi mà vợ tôi mua về để sử dụng, cuối cùng thì vứt xó một cách lãng phí.
Thực ra chính phủ cũng ko cần phải bơm nhiều sự sợ hãi để trấn áp người dân, ngay chính bản thân chúng ta đã tự tạo ra những nỗi sợ để trấn áp chính mình, chúng ta sợ đủ mọi thứ trên đời, giống như một con vịt sợ trời nắng nó sẽ luôn che chiếc ô trên đầu dù trời có nắng hay mưa. Sợ chiến tranh thế giới, sợ tại nạn, sợ bệnh tật, sợ thất nghiệp, sợ người khác đánh giá, sợ đầu tư thua lỗ, sợ mất tiền, sợ công an, sợ chính phủ, sợ giới tinh hoa, sợ dịch bệnh Covid, sợ cúm khỉ, sợ ăn, sợ mặc, sợ luôn cả việc thở…thậm chí với tinh thần và tâm linh thì sợ ma quỷ và sợ luôn cả Thượng đế…
Tất cả những gì mà tôi muốn nói ở đây, đó là sự sợ hãi nếu không kiểm soát, nó sẽ nhấn chìm con thuyền của bạn, bạn sẽ tự đàn áp ý chí của chính mình khiến bạn không thể vươn tới những điều thực sự lớn lao, sự mất cân bằng đối với xã hội của chúng ở đây là điều thực sự đang diễn ra rất nghiêm trọng, khi chúng đang ta lo âu và lo sợ về mọi thứ.
Tham Lam
"Wealth is like sea-water; the more we drink, the thirstier we become; and the same is true of fame". - Arthur SchopenhauerGiàu có giống như nước biển; càng uống nhiều, chúng ta càng khát hơn; và sự nổi tiếng cũng tương tự.
Điều này tôi không cần phải nói nhiều đến nó nữa, ai cũng muốn có hơn. Con người không cảm thấy vui khi họ kiếm được nhiều tiền mà chỉ vui thật sự khi kiếm được nhiều hơn bạn bè, đồng nghiệp và những người xung quanh.
Có lẽ để nói thêm về sự tham lam sẽ biến tôi trở thành một nhà thuyết giảng về đạo đực mất =)) Nên xin phép không bàn nhiều về nó, các bạn hãy tự trải nghiệm điều đó diễn ra với bản thân ra sao.
Cân bằng
Cùng một mức giá của bitfuck là 20,000 Biden nhưng tại 2 thời điểm khác nhau, nó sẽ đưa ra 2 sự đối nghịch. Một bên là tham lam cực độ tại thời điểm 2020 và sợ hãi cực độ 2022.
Khi bạn mua bitfuck lúc giá 19k năm 2018 trước khi nó về 4k chắc chắn bạn sẽ thấy mình ngu hơn con bò, nhưng cuối năm 2021 thì đó lại là một sự ao ước của nhiều người khi nó đạt đỉnh 69k.
Điều đó thật nực cười :)) Nhưng đó lại là điều đang diễn ra.
Đáy hôm nay là đỉnh ngày mai, đỉnh hôm nay là đáy ngày mai…
Ý tưởng của tôi đưa ra với các bạn không phải là để chối bỏ hay loại bỏ hoàn toàn đi tham lam và sợ hãi, nếu không có 2 điều này thì không có thị trường, nó tương tự như những ý tưởng tôi chia sẻ trong “33rd” về ý nghĩa của cuộc sống. Điều quan trọng là cách nhìn nhận của chúng ta với mọi thứ.
Sự trung hòa hay trung tính là điều chúng ta cần hướng tới, vị trí đứng của bạn ở đâu mới là điều quan trọng.
Bạn đứng ở thanh ngang của hình sin lên xuống, đó là chính là sự cân bằng của cuộc sống, như biểu tượng của đồng $ là biểu đồ hình sin dựng lên, nếu bạn bị cuốn theo lối chơi lên xuống, bạn sẽ trở thành công cụ và bị điều khiển, tham lam và sợ hãi sẽ dẫn lối cuộc sống của bạn, tài chính là một minh chứng điển hình cho điều này.
Tâm lý bầy đàn và bất ổn thiếu cân bằng đối với đám đông, để điều khiển tâm lý và hành vi của họ là vô cùng đơn giản, chỉ cần một chút tác động về sợ hãi hay tham lam là hành vi của chúng ta đã tự động đi theo mà không hay biết. (Điều này các bạn có thể thừa hiểu khi tham gia các nhóm đầu tư đông người trên mạng xã hội).
Bạn nghĩ sao về một investor hay một trader tham gia vào thị trường và bị cuốn theo dòng chảy của 2 loại cảm xúc này? => die very soon.
Thực ra market không thực sự tác động tới bất kỳ ai, nó cũng ở trong trạng thái trung tính, chính bản thân mỗi người tham gia vào thị trường bị tác động bởi cảm xúc của chính họ và bởi cảm xúc của mỗi người lên lẫn nhau.
Thị trường không bao giờ quan tâm tới cảm xúc của bất kỳ ai trong số các bạn, nó ko quan tâm bạn là whale, hay nhỏ lẻ, giàu nghèo, bố bạn làm to hay làm nhỏ, nhà bạn có vấn đề hay ko, hàng trăm năm nay nó vẫn vậy.
Vấn đề luôn nằm ở sự mất cân bằng ở chính bản thân bạn.
Vấn đề quản trị cảm xúc và tâm trí trong đầu tư tài chính là điều tôi đã đưa ra minh chứng đối với các bạn, đó luôn là gốc rễ khi mọi huyền thoại đều nói đến nó, về mặt xã hội bạn cũng đã có được cái nhìn tổng quát về sự mất cân bằng cảm xúc gây ra những vấn đề gì đối với cuộc sống của chính bạn và mọi thứ xung quanh.
Trong File pdf trước kia tôi có gửi tới các bạn nói về việc sử dụng âm nhạc cụ thể là “Binaural Beats” (hay còn gọi là nhịp hai tai) nó là một khám phá vào những năm 1976 để có thể tạo ra trong tâm trí người nghe một tần số sóng hạ âm bằng sóng ở tần số cao, nó là một trong những công cụ để kiểm soát, gây nhiễu loạn tới một bộ phận của một cộng đồng, một lượng nhỏ nhưng đủ sức gây ra sự ảnh hưởng lớn tới phần lớn còn lại. Nhưng nó cũng có thể được dùng để chữa lành, nâng cao sự nhận thức và tái tạo lại trạng thái cân bằng đối với tâm trí.
3 File sóng não bằng âm thanh chuẩn được gửi tới các bạn, những người đã ủng hộ cuốn sách của tôi như một công cụ giúp các bạn lấy lại được sự cân bằng, âm thanh này hoàn toàn là sự cân bằng trung tính của tự nhiên thông qua các mức độ của tần số Alpha Theta và Delta, đây đều là các tần số sóng âm ở mức độ thấp, có khả năng tác động vào trạng thái của tâm trí và não bộ. Khi tâm trí và lý trí của bạn được rèn luyện và giữ vững, khả năng nhận thức của bạn được nâng cao, thì các tác động về mặt cảm xúc và tinh thần từ bên ngoài khó có thể tác động được đến bạn, điều này giúp bạn dễ dàng thoát ra khỏi tình trạng bị lôi kéo vào tâm lý bầy đàn của đám đông đối với mọi khía cạnh của cuộc sống, đặc biết là đối với đầu tư tài chính.
Link download và chi tiết hướng dẫn sử dụng sẽ được gửi tới email của những người đã mua sách như đã hứa.
Xin cảm ơn các bạn!
Luce
